Ногоон нүдэн лам

 Энэ хэдэн хоногт ногоон нүдэн лам гэдэг ном уншаад блогруугаа шагайх завгүй байлаа. 1930-аад оны лам нарын хэлмэгдүүлэлтийг харуулсан энэхүү ном нь уул нь ногоон нүдтэй лам Баасангийн / манай монголчууд ногоон нүдтэй бил үү харин / тухай гэж бодмоор байвч бас ариа биш юм шиг тэр үед хилс хэргээр баригдаж алуулж байсан олон мянган лам нарын тухай байна. Зохиол дээр гардаг байсан зүйлс болсон гэж бодохоор үнэхээр аймшигтай би энэ номыг уншиж байхад хамрийн самсай шархирахгүй байхын аргагүй үйл явдал нэлээн болж байлаа. Яг тэр үеийн түүхийг сайн мэдэхгүй ч гэсэн энэ болсон явдал гэж хэлэхэд бас эвгүй байлаа шүү. Энэ номыг уншсанаар би илүү ихийг мэдэхийг хүсэж байна. 1930-аад анд Лхүмбийн хэрэг, Гэндэнгийн хэрэг, Ёнзонлхамын хэрэг гэх мэтчилэн хэргээр олон мянган лам нар болон буриад, гэмгүй иргэдийг хилс хэргээр хороож байсан үнэн түүхийг би мэдэхийг маш хүсэж байна. Хамгийн их мэдэхийг хүсэж байгаа зүйл байна Чойлбалсан гэж хэн байв ? энэ их сонин байна. Энэ номыг уншихад өөрийн эрхгүй л лам нарыг өрөвдөж байгаа ч гэсэн тэр их олон хүний амиар манай тусгаар тогтнол батажсан ч юм болов уу.  Би нэг хүнтэй санал нэг байна энэ номны хамгийн гоё хэсэг Агваан хүү Б. Ренчинтэй уулзаж байгаа хэсэг өөрийгөө тамаас чөлөөлж чадсан уу ? чадсаан гэсэн хэсэг. Агваан нутаг усныхаа лам нарын тухай хэлэхгүй байсан ч тэдний тухай өөр хэн нэг хүн хэлээд тэртэй тэргүй баригдах нь тодорхой шүү дээ. Харин тэгэхгүй өөрийгөө аварч үлдэж ганц ч гэсэн хүний амийг аврах л гол нь байсан.