Thursday, February 17, 2011



Хурмаст тэнгэр тэргүүлэн  гучин  гурван тэнгэр  нар євєр  зуураа  их  хурим  хийв.  Хурмаст тэнгэр  гурван  хүүдээ  элч илгээв.  Илгээсэн  элч нар нь  Амин  сахигч  ахад нь хэлэв : “Авай  чамайг Хурмаст тэнгэр эцэг  чинь  ертєнцєд хаан ор суухаар  оч гэнэ” гэв. Амин  сахигч нь хэлэв:  “Би хурмаст тэнгэрийн хєвгүүн  билээ . Очлоо ч ертєнцєд  хаан оронд  сууж  үл  чадах буй . хэрвээ  Хурмаст  тэнгэрийн  хєвгүүн  очоод хаан  оронд  сууж  эс  чадваас  хайрт  хаан  эцгийн  нэр  тєрийг  алдмуй . Би  дургүйдээ үл  очих биш .  Сууж  үл  чадахаа  айлтагнам би” гэв. Тэр  үгийг аваад элч Үйл бүтээгч дүүд нь очив: “Авай  чамайг Хурмаст  тэнгэр эцэг чинь ертєнцєд  хаан  оршонд  суухаар  оч гэнэ” гэв. Үйл бүээгч хэлэв: “Би  хурмаст тэнгэрийн  хєвгүүн  биш үү . Ертєнцєд  явагч  амьтан алтан дэлхийн хүн биш үү . Очивч би хааны оронд  сууж үл чадна. Надаас  ах гэвэл  хаан  суух ор Амин  сахигчид  буй заа. Дүү гэвэл Тєгсцогтод  буй заа . Надад  юуны харьяа буй” гэв. Элч  Тєгсцогтод  очив.  Мєн  урьд  үгийг  хэлэв. Тєгсцогт хэлэв. “Их  ах гэвэл Амин  сахигч очно биз . Дунд ах гэвэл  Үйл  бүтээгч  очно биз . Надад  юуны хамаа  буй . Очивч  очъё  гэж  билээ . Эс чадвал хайрт хаан эцэг  эхийн нэр  тєр хэрэггүй  биш үү ” гэж  гурван  хүүхэд  элчид  мєн энэ  үгийг  єгүүлэв.
Элч  энэ  үгийг аваад  хурмаст тэнгэр , гучин  гурван  тэнгэр  нарт  ирэв: “Гурван  хүүхдийн  чинь үг  цєм  тэр байна” хэмээв.  Хурмаст  тэнгэр  гурван  хєвгүүнээ  ир гэв. Гурван  хєвгүүн ирэв.  Хурмаст тэнгэр  зарлиг  болруун: “Би та нарын ертєнцийн самуун болов. Туслахаар  оч  гэж би єєрєє  мэдэж  зарлиг  болсонгүй билээ : Бурханы  зарлигаар би  та  нарыг оч  гэсэн билээ .  Би та нарыг  хєвгүүнээ  болов уу  гэж санаж билээ . Та  нар миний  эцэг байсан ажээ . Би та  нарын хєвгүүн байсан ажээ . Та  гурвуул  миний  хаан оронд суу. Миний  аливаа  явдлыг болбоос  мєн зєвєєр  зохиож  явагтун. (Би  бурханы зарлигаар алтан  дэлхийд  бууж амьтныг  туслая” гэж)  Хурмаст тэнгэр  энэ  үгийг  зарлиг  болов.
Хурмаст  тэнгэрийг зарлиг болсны   хойно  гурван хєвгүүн нь малгайгаа  авч  сєгдєж  мєргєв. “Эвий! Хаан эцэг минь  бидэнд  энэ  үгийг юу гэж зарлиг  болном?” Амин  сахигч  энэ үгийг хэлээд айлтгав: “Хаан  эцгийнхээ  зарлигаар юунд  үл  очном? Очивч  хааны орон сууж  үл чадах буй.  Хэрвээ   Хурмаст  тэнгэрийн  хєвгүүн  Амин  сахигч  хаан  орон  сууж эс  чадав гэж ертєнцийн хүн  элэглэвэл  таны нэрд муу буй заа .  Дэмий л тэнгэрийн  хєвгүүн  билээ  хэмээгээд очих уу би? Дүүгээ  ховлов гэхүү ?  Энэ Үйл  бүтээгч  аливаа  юмыг  энэ  чаднам ”гэв. “Эсруагийн  аймагт  арван  долоон  тэнгэр  нар наадам  хийж  их  хурим  болсонд  харвалга , барилдаан хийвч энэ Үйл   бүтээгчийг нэг ч хүн  чадахгүй , бултыг  энэ  чадна.  Євєр  зуураа  гучин  гурван  тэнгэр нар  мєн  бас  харвалга , барилаан наадам  хийхэд  бас үүнийг  дийлэхгүй  . Доор Лусын  хаадын  аймагт  бас  мєн л  мэлзээ наадам  хийвч  үүнийг  бас  дийлнэ.  Ер  аливаа  зүйл эрдмийг  энэ  үйл  бүтээгч  бүрэн  сурсан билээ .  Дэмий л  тэнгэрийн хєвүүн  гэж  очих уу бид ? Очивч  мєн энэ  чадна” хэмээв.  Гучин  гурван тэнгэр нар хэлэв: “Ер  амин  сахигчийн  энэ  үг  цєм үнэн. Аливаа  зүйл ч болов, бид сайн ч болов , ер мэлзээ  хийж харвалга барилдаан  хийвч  булт  манийг  энэ  дийлэх билээ .  Амин сахигчийн тэр  үг нь  булт  үнэн  гэж Гучин  гурван  тэнгэр нар энэ үгийг  хэлэв. ТєгсЦогт дүү нь ер  эдний үгийг дагаж  бүгд үнэн гэв.

Бурханы зарлигийг мартав

Эрт нэгэн цагт  Шигэмүн  бурхныг  нирвааны  дүр  үзүүлэхийн  урьд  Хурмаст тэнгэр  Бурханд  мєргєе гэж очив. Хүрч мєргєсний  хойно Бурхан  Хурмаст  тэнгэрт  зарлиг  болгов: “Таван  зуун  жил болсны  хойно ертєнцийн  цаг   самуун  болох буй .  Гэртээ  харьж  таван зуун  жил болоод гурван  хєвгүүнийхээ нэгийг илгээ .  Тэр  Ертєнцийн  хаан  тэр  болтугай .  Хүчтэн  нь хүчгүйгээ  барьж  идэх буй .  Гєрєєс  євєр хоорондоо  нэг нэгээ  барьж  идэх буй.  Чи  гурван  хєвгүүнийхээ  нэгийг  очуул. Тэр ертєнцийг  эзлэх хаан  тэр болох буй” гэв. “Таван зуун  жил  жаргалда  ташуурч   суув чи . Миний зарлигаар үтэр  илгээгээрэй” гэв.  Хурмаст тэнгэр: “зєв”  гээд харьж  ирэв. Ирсэн  хойно  бурханы зарлигийг  мартаж Хурмаст тэнгэрт  долоон  зуун   болтол   суув.  Сууж  байтал  Сударсун  балгасны  их хотын  баруун  єнцєг  нь  нэгэн  түмэн бээрийн  газар  эвдрэв. Хурмаст тэнгэр  тэргүүлэн  гучин  гугрван тэнгэр  нар хамаг  зэр зэвсгээ авч: “энэ  хотыг хэн  эвдэв? Бидэнд  єшєєт  дайсан  үгүй  билээ .  Асур  нарын  цэрэг  элдэв үү үүнийг?” гэж  хотынхоо  эвдэрсэн  зїгт  очив.  Очиж  үзэхэд  хот нь  єєрєє  эвдэрсэн ажээ.   Хурмаст  тэнгэр  тэргүүлэн  гучин  гурван  тэнгэр  нар бүгдээрээ  ярилцав євєр зуураа : “Энэ хот  юунд  эвдрэв?” гэж  ярилцаж  байтал  Хурмаст  тэнгэр  санав: “Шигэмун  бурханыг нирвааны  дүр  үзүүлэхийн  урьд  мєргєе  гэж очиж  билээ би. Мєргєсний хойно Бурхан  над зарлиг  болж: Таван зуун жил болоод  гурван хєвгүүнийхээ  нэгийг илгээ. Ертєнцийн цаг  самуун  болох  буй” гэж  билээ .  “хүчтэй  нь хүчгүйгээ  барьж идэх буй. Гєрєєс  євєр  зуураа  нэг нэгийгээ  барьж  идэх буй” гэж билээ . “би  мартаж  жаргалдаа  ташуурч  таван зуун  жилээ  илїї  долоон  зуун  жил  илүү сууж  байна би” гэв.

Friday, February 11, 2011

Хайрын өдөрт зориулав

"Дурлалын өдрийн шивнээ
Тэнгэрийн одод газарт буусан шиг
Танхил залуус хаврын яргуй шиг өнгөлөг
Сэтгэл гүнж дурлалын наранд бүжиж
Сэмээрхэн өндийх цэцэгс цомирлогоо дэлгэнэ
Янагийн харц,ялдам инээмсэглэлт минь
Яруу найргийн сартай бүжиглэ ээ...
Гоёхон даашинзны хормой дэрвүүлэх
Гоо охид хунгийн зүстэй
Сар атаархалтал эрхлэх хосуудын шивнээг
Салхи магтаж оддод шигтгэнэ
Янагийн харц,ялдам инээмсэглэлт минь
Яруу найргийн сартай бүжиглэ ээ...
Турьхан охидын хөөрхөн гаранд
Сарнай цэцгүүд инээд алдаж мэлмэрнэ
Туулын урсгал шиг намуухан аашинд
Сайхан залуус сэтгэлээ гээж бүжнэ
Янагийн харц ,ялдам инээмсэглэлт минь
Яруу найргийн сартай бүжиглэ ээ...


Эх сурвалж WWW.BIIRBEH.MN

Tuesday, February 1, 2011

Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй

Дорнын зурхайгаар мөрөө гаргаж,
Долоон бурхандаа дээжээ өргөж,
Дээдэс өвгөддөө хүндэтгэн золгож,
Дүүрэн жаргалтай түвшин амгалан
Таваг овоолон идээтэй, цараа бүрхсэн ууцтай
Жигнүүр дүүрэн буузтай, жүнз хальсан сархадтай
Элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө түвшин жаргалтай
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй!
Туулай жилдээ баясал дүүрэн уулзая!