Энэ гурван хүүхдийн нэгтээ нь л би байя. (Энэ гурван хєвгүүдийн сайн мууг үзье)“ гэж ятуу урхидаж барив. Тулманд хийж амсрыг нь боов. Өвгөн хайнаг үхрээ унаж Цасыг сундалж авач ирэв. (Євгєн сэмээр хавтаганы амсрыг нээв) Ятууг дүрхрэхэд үхэр туйлж орхив. Євгєн үхэгч болж хэвтэнэ. Цас уйлна : “Ахай минь нэг гэвэл аавыг тавиулах билээ.Үгүй гэвэл аяныш таниулах билэ. Эвий яалаа! Гэж уйлаад ирэв. Өвгєн үхрээ унаад харьж иржээ.Маргааш босоод Ронсаг бас сундалж аваачив. Урьд ёсоор үхэр туйлж орхив. Өвгєн үхэгч болж хэвтнэм. Ронса уйлаад харьж ирэв. Өвгєн үхрээ унаад харьж ирэв. Маргааш босоод Журыг бас сундалж аваачив. Явж байтал нэг хятад тариа тарьж явна. Тарианы захад бай мод босгож, модон дээр нь шаазгай сууж байв. Урьд ёсоор ятуу дүрхрэх, шаазгай нисэхэд үхэр туйлж орхив. Өвгєн үхэгч болж хэвтэнэ. Жур буун гүйж үхрээ барьж их дуу гарч уйлагч болов. Уйлаад хэлэв: “Намайг уйлав гэж энэ уул сургав уу? Уулын дэргэдэх мод сургав уу? Энэ хорт хятад тариа эс тарьж, тарианы захад бай мод эс босговол шаазгай юу гэж суугаад босох билээ? Үхэр юу гэж туйлах билээ? Өвгєн минь юу гэж үхэх билээ? Энэ хятадыг эрүүлсүү (шийтгэе) би” гэж очив. Жур урьд үгээ хятадад тоолж хэлэв. “Одоо чи үхсэн хүнээ амьд хүнээр тєлүүлж авья гэнэ үү ёи?” гэж хятад үл анхаарав. Жур ирж хятадын тариаг тас эвдэж явна. Хятад тариандаа хорсож гүйж ирэв. “Чи ямар зарлиг болном, чиний зарилгаар чинь больё би. Тариаг минь бүү эвд чи” гэв. “Чамаа ял янх єг гэхийг байя. Энэ уулын модыг хадаж авчир. Эцгийнхээ ясыг дэгдээе би.” Гэв. Хятад яв. Уулын модыг хадаж авчирч өгөв. Жур эцгийнхээ гадуур мод хураав. Их түймэр шатаав. Гал дүрэлзэн шатахад өвгөн хялааж харав. “ахай минь үхсэн хүн харсаар үхвэл хойд амьд үрдээ муу гэлээ” гэж эцгийнхээ нүдэнд шороо битүүлэн хаяв. Гал бас дүрэлзэн шатахад өвгєн хоёр хөлөө атирав. “Үхсэн хүн хоёр хөлөө атирсаар үхвэл үлдсэн эм хүүхний үе нь үл сунам гэлээ” гэж аврага мод үүрч ирж эцгийнхээ хоёр хөл дээр тавив. Эцгээ одоо галд өргөж аваачив. Аваачиж галд орхоё гэхэд “Жур! Ахай чинь үхсэнгүй амьд байна” гэв. “Ахай минь, үхсэн хүн дуу гаргавал хойд үрдээ муу ёр гэлээ” гэж галд орхино. “Авай (Жур) минь! Ахай чинь үхсэнгүй гэж байтал амьдаар нь алдаг буюу?” гэв. “Ахай минь үхсэнгүй байна, сайн” гээд үхэрт нь дүүрч харьж ирэв. Өвгєн гэртээ ирээд эмгэндээ хэлэв: “Гурван хүүхэдтэйгээ малд явж билээ. Гурван хүүхдийнхээ сайн муугийг нь тэнсье гэж явж билээ. Цас минь баатар сайн хүн болох байнам. Ронса минь зєєлєн (зєєвєрлєн) идэх хүн болох байна. Удаа нь хэлэхэд Жур минь үл хүрэх байна. (Жур минь хэнээс ч илүү сайн эр болох байна!) гэв. Чингээд євгєн гарч одов. Эмгэн (Ронсагийн эх) муу санав: “Орхидос эмээс тєрсєн хєвгүүн миний хоёр хүүхдээс илүү болох гээч юу вэ? Үүнийг үтэр үгүй болгоё би” гэж ширээн дээр хоёр хүүхэддээ сайхан идээ хийж тавив. Журд ондоо хор хийж тавив. Гурван хүүхэд үдэш ирэв. Цас Ронса хоёр ширээн дээрээ гарч идээгээ идэж сууна. Жур зүүн тийш харж байна. Эх нь хэлэв: “Авай Жур! Юу гэж харж байна? Ширээн дээр гарч идээгээ ид” гэв. Жур гүйж гарав. Аягатай идээг аваад барьж сууж үг хэлэв: “Эжий ахай минь, манд урьд аяганы өмч хадгалж өгч бүлгээ. Энэ өдрөөс малын өмч хагалж өгөх байна даа. Хоёр ах минь идэв. Эцэг эхдээ дээжээ эс барина. Эцэг нь эс мэдсэнээсээ авч идье гэтэл бас татаж авав“. Хэзээнээс эцэг эхийн гэр болохын эх тогоо энэ билээ” гэж тогоонд хийв. Тогоо хагарав. Тулганд дусаав. Тулга хагарав. Тоононд дээш цацав. Тооно нь хэмхрэв. “Гэр болохын (урьд учирсан) шар нохой билээ” гэж нохойн толгой хоёр анги салав. Үлдсэнийг өөрөө зооглож, улараа нэвчүүлж лусын хаад дахь эгчдээ тахил өгөв.
No comments:
Post a Comment